- Βασίλης Κ.

ΑΡΧΑΙΑ ΕΠΟΧΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

ΑΡΧΙΜΙΔΗΣ
Το έργο του Αρχιμήδη υπήρξε τεράστιο, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, και η ερευνητική ματιά του κάλυψε πολλούς τομείς: γεωμετρία, οπτική (κατοπτρική), υδραυλική, μηχανική, αρχιτεκτονική και την πολιορκητική. Συνέδεσε το όνομά του με τη γένεση της μηχανικής στην αρχαία Ελλάδα, τη λύση περίφημων μαθηματικών προβλημάτων, καθώς και με τις αμυντικές εφευρέσεις του που χρησιμοποιήθηκαν όταν οι Ρωμαίοι πολιορκούσαν την πατρίδα του, τις Συρακούσες.Ο Αρχιμήδης αγαπούσε τόσο πολύ την εργασία του Περί Σφαίρας και Κυλίνδρου, ώστε είπε ότι θα ήθελε όταν πεθάνει να χαραχτεί στον τάφο του το σχήμα μιας σφαίρας εγγεγραμμένης σε κύλινδρο. Ο κατακτητής Μάρκελλος είχε αναπτύξει τέτοιο θαυμασμό και εκτίμηση για τον Αρχιμήδη ως αντίπαλο, ώστε όταν έμαθε πως σκοτώθηκε, τον έθαψε με μεγάλη μεγαλοπρέπεια και τελετές και έστησε στον τάφο του μια πέτρινη στήλη πάνω στην οποία ήταν σκαλισμένο το σχήμα που είχε ζητήσει ο Αρχιμήδης. Πολλά χρόνια αργότερα, όταν ο Κικέρωνας επισκέφτηκε τις Συρακούσες σαν Ρωμαίος έφορος, κανείς δεν ήξερε να τον οδηγήσει στον τάφο του Αρχιμήδη. Μετά από πολλές έρευνες βρήκε την ταφόπετρα ανάμεσα σε ψηλούς βάτους και ξανάφτιαξε το έδαφος γύρω από τον τάφο. Με το πέρασμα του χρόνου όμως, ο τάφος παραμελήθηκε και όλα έδειχναν ότι με την αύξηση της πόλης ο τάφος θα χανόταν οριστικά. Όμως το 1965, σκάβοντας για τη θεμελίωση ενός νέου ξενοδοχείου στις Συρακούσες, ένας εκσκαφέας σήκωσε μία ταφόπετρα με σκαλισμένο πάνω της το σχήμα μιας σφαίρας εγγεγραμμένης σε κύλινδρο σκαλισμένο. Έτσι ανακαλύφτηκε ο τάφος του Αρχιμήδη.Ο Αρχιμήδης επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την ευρωπαϊκή επιστημονική σκέψη, καθώς και τους Άραβες επιστήμονες, οι οποίοι αντέγραψαν όλα τα έργα του στα αραβικά, γλώσσα στην οποία διασώθηκαν αρκετά, αφού τα πρωτότυπα είχαν χαθεί.
Μερικά από τα έργα του ήταν τα εξής:

  • το Αραιόμετρο - Πυκνόμετρο,
  • το Βαρούλκο ,
  • οι Γερανοί ,
  • οι Καταπέλτες,
  • τα Κάτοπτρα,
  • ο Κοχλίας ,
  • το Οδόμετρο ,
  • το Πλανητάριον ,
  • το Στομάχιον {επιτραπέζιο παιγνίδι το πρώτο παζλ} ,
  • το Τηλεβόλον Αρχιμήδους ,
  • ο Χαριστίων {μοχλός} ,
  • το Ωρολόγιο υδραυλικό.
αρπάγες αρπάγες κάτοπτρα κάτοπτρα

ΚΟΧΛΙΑΣ

Ατέρμων Κοχλίας
[[div style="width: 50%"]]
Λίγα γνωρίζουμε για τις εφευρέσεις στην αρχαία εποχή. Συγκεκριμένα οι αρχαίοι Έλληνες δημιούργησαν χρήσιμα μηχανήματα οι οποίες επηρέασαν την σημερινή καθημερινότητα π.χ. η σημερινή θυροτηλεόραση οφείλει την ύπαρξή της σ' ένα δικό τους τεχνολογικό επίτευγμα;
Βεβαίως οι αρχαίοι Έλληνες είναι γνωστοί για κάποια από τα επιτεύγματα τους: ήταν ήδη σε θέση να μετρούν την απόσταση γης-ήλιου χρησιμοποιώντας κάποια απίστευτα μετρητικά όργανα τα οποία οι ίδιοι επινόησαν, αλλά και όργανα ικανά να ελέγχουν το βάρος και την ενέργεια), μπορούσαν επίσης να βγάζουν το λάδι χρησιμοποιώντας την πρώτη πρέσα λαδιού που επινοήθηκε από τους ίδιους).Τέλος είναι γνωστό ότι μπορούσαν ήδη να υφαίνουν, να εξορύσσουν μεταλλεύματα, να δημιουργούν απτικά εφέ στο θέατρο, να επεμβαίνουν στο ανθρώπινο σώμα όταν αυτό ήταν αναγκαίο και βέβαια να μετακινούνται στη θάλασσα και να πολεμούν.
Οι σπουδαιότεροι μηχανικοί της αρχαιότητας ασχολήθηκαν με την κατασκευή πολεμικών μηχανων οι οποίες εντυπωσιάζουν ακόμα και σήμερα.
Εκείνη την εποχή χρήσιμες μηχανές όπως:
  • ΥΣΠΛΗΞ (344 π.Χ.):Μία μηχανή η οποία χρησιμοποιούνταν για να εμποδίζει τις πρόωρες εκκινήσεις των αθλητών. Τοποθετούνταν στην αφετηρία αποτελούμενο από κατακόρυφους ξύλινους πασσάλους ονομαζόμενοι αγκώνες, τους οποίους τοποθετούσαν σε κάποιος μηχανισμούς-προδρόμους των ελατηρίων απαρτιζόμενοι από στριμμένα νεύρα ζώων.
isplixlrg.jpg
http://www.archimedesclock.gr/gr/kataskeves/images/diafora/isplixlrg.jpg
  • ΑΓΝΙΣΤΗΡΙΟΝ: Θεωρείται η πρώτη μορφή βρύσης στην ιστορία! Αποτελούνταν από τρεις ομοαξονικούς κυλίνδρους, εφαπτόμενους στεγανά, με οπή. Έτσι ευθυγραμμίζοντας τους κυλίνδρους συμπιέζονταν και οι τρεις οπές, οπότε μπορούσε να τρέχει το νερό κατά βούληση. Χρησιμοποιώντας αυτή την συσκευή αποθήκευαν το νερό το οποίο είχε αγιαστεί στον ναό και χρησιμοποιούνταν για θρησκευτικούς λόγους.
  • ΠΥΟΥΛΚΟΣ (1ος μ.Χ. αιώνας): Είναι η πρώτη σύριγγα και χρησιμοποιούνταν για την απορρόφηση ουσιών όπως το πύον αλλά και για ενέσεις καθώς και υποκλυσμούς.
image022.jpg
http://www.hellinon.net/grtechnology.files/image022.jpg
  • ΑΙΟΛΟΣΦΑΙΡΑ: Θεωρείτο η πρώτη ατμομηχανή η οποία αποτελούνταν από μία σφαίρα , δύο σωλήνες κολλημένες πάνω της και έναν βραστήρα. Έτσι το νερό αφού εξατμίζονταν μεταφερόταν μέσω των σωλήνων στη σφαίρα .Ο αέρας εκτονώνονταν σε άλλους δυο σωλήνες αντιδιαμετρικά τοποθετημένους με αποτέλεσμα την περιστροφική κίνηση της σφαίρας.
aiolosfairalrg.jpg
http://www.archimedesclock.gr/gr/kataskeves/images/diafora/aiolosfairalrg.jpg
  • ΦΛΟΓΟΒΟΛΟΣ ΤΩΝ ΒΟΙΩΤΩΝ: Η πρώτη φλογοβόλος μηχανή της ιστορίας. Χρησιμοποιήθηκε από τους Βοιωτούς για να κάψουν τα ξύλινα τείχη των εχθρών τους κατά τον Πελοποννησιακό Πόλεμο.
image024.jpg
http://www.hellinon.net/grtechnology.files/image024.jpg
  • ΠΑΛΙΝΤΟΝΟΣ ΚΑΤΑΠΕΛΤΗΣ του Φίλωνα: Είναι μία πολιορκητική λιθοβόλος μηχανή η οποία μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε οξυβελή με την μετατόπιση του κινητού μέρους του όπλου κερδίζοντας έτσι την δυνατότητα να εκτοξεύουν βέλη 60 εκατοστών σε απόσταση 300 μέτρων. Οι περισσότεροι καταπέλτες της αρχαιότητας εδράζονταν στην ισχύ στρέψης χοντρών σχοινιών, κατασκευασμένων από γυναικεία μαλλιά ή τένοντες ζώων. Ο Φίλων ο Βυζάντιος ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε στρεπτικά υλικά και μέταλλα.
Tech0047.jpg
http://www.hellenica.de/Griechenland/Technologia/Tech0047.jpg
  • ΔΡΟΜΟΜΕΤΡΟ του Ήρωνα: Ήταν μια μηχανή που χρησιμοποιούνταν για τη μέτρηση των αποστάσεων, ενώ μια μεταγενέστερη παραλλαγή του, το ναυτικό δρομόμετρο, χρησίμευε στη μέτρηση θαλάσσιων αποστάσεων.
naftiko_odometro_b.jpg
http://images.diakopes.gr/na/naftiko_odometro_b.jpg
  • Ο ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ: Θεωρείται η πιο περίπλοκη μηχανή μέχρι το 1200μ.Χ. η οποία κατασκευάστηκε κατά το 80 π.Χ. και ήταν ένας υπολογιστής ο οποίος υπολόγιζε την τροχιά των πλανητών. Συγκεκριμένα αποτελούνταν από ένα κουτί μέσα στο οποίο βρίσκονταν 27 γρανάζια τα οποία κινούνταν ταυτόχρονα σύμφωνα με τις επιλογές μίας χειρολαβής. Στο μπροστινό μέρος βρίσκονταν 2 ομόκεντροι κύκλοι οι οποίοι παρουσίαζαν ενδείξεις σύμφωνα με την θέση του ήλιου και της σελήνης και έγραφε ακόμα και συγκεκριμένες ημερομηνίες .Το πίσω μέρος είχε 2 δίσκους 1 μέτραγε μέρες του σεληνιακού μηνά αλλά και υπολόγιζε με ακρίβεια τις εκλείψεις της Σελήνης .Έχει αποδεδειχθεί ότι τέτοιοι υπολογισμοί απαιτούν χρήση μαθηματικών με 6 δεκαδικά ψηφία.
250px-NAMA_Machine_d%27Anticyth%C3%A8re_1.jpg
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/66/NAMA_Machine_d%27Anticyth%C3%A8re_1.jpg/250px-NAMA_Machine_d%27Anticyth%C3%A8re_1.jpg
Συμπεραίνοντας παρατηρούμε ότι στους σπουδαίους πολιτισμούς της αρχαιότητας (κυρίως στον ελληνικό) είχαν δημιουργηθεί μηχανές πάνω στις οποίες βασίστηκαν οι μηχανές της σύγχρονης εποχής .Είναι λοιπόν αδύνατο να φανταστούμε την σημερινή εποχή χωρίς όλες αυτές τις εφευρέσεις μερικές από τις οποίες δύσκολα θα πίστευε κανείς ότι δημιουργήθηκαν τόσες χιλιάδες χρόνια πριν.
http://strangehellas.blogspot.com/2010/07/blog-post_29.html
ΣΙΔΗΡΟΔΡΟΜΟΣ
Ο σιδηρόδρομος διαμορφώνει μια «σταθερή τροχιά» για ό,τι κινείται πάνω σ’αυτόν.

Η Ιστορία μάς λέει ότι τα πρώτα «μέσα σταθερής τροχιάς» μαρτυρούνται περί το 3000 π.Χ. στην εποχή τών Σουμερίων και τών διαδόχων τους τών Βαβυλωνίων, οι οποίοι επενδύοντας με λίθους το εσωτερικό μέρος τών αυλάκων που δημιουργούσαν τα τροχήλατα οχήματα τής εποχής πάνω στους τότε δρόμους με τη μεγαλύτερη κυκλοφοριακή συχνότητα., δημιούργησαν τους προδρόμους τών σημερινών σιδηροτροχιών, τις «λιθοτροχιές». Έτσι, αυτές οι λιθοτροχιές διεμόρφωσαν τα πρώτα συστήματα μέσων σταθερής τροχιάς, τούς «λιθοδρόμους». Αυτό το «λιθοδρομικό» σύστημα έφτασε στο απόγειό του κατά την εποχή τού Περικλέους, όπου μάλιστα εφαρμόστηκε η πρώτη ιστορικώς καταγεγραμμένη αλλαγή τροχιάς, η «εκτροπή». Κατόπιν ακολούθησε η δημιουργία διακλαδώσεων, παρακαμπτηρίων και συνδετικών τροχιών με αποτέλεμα οι μέχρι τότε αυτόνομες λιθοτροχιές να διαμορφώσουν πλέον ένα λειτουργικό πλέγμα που να παραπέμπει στα χαρακτηριστικά ενός δικτύου, όπως αυτό νοείται σήμερα.
. http://www.sfs.gr/%28S%28zl5rd05550mloi55z2kdhkjp%29%29/StaticPage2.aspx?pagenb=28859

ΑΝΥΨΩΤΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ
Οι Αρχαίοι Έλληνες ήταν ένας λαός γνωστός για τα όμορφα και μεγάλα μνημεία τους. Για να χτιστούν αυτά χρειάστηκαν μηχανήματα ανύψωσης τα οποία εφεύραν οι ίδιοι .Κάποια από τα ανυψωτικά μηχανήματα που χρησιμοποιούσαν ήταν:
Ο «ιστός»: Εξάρτημα το οποία συναντάμε σε κάθε ανυψωτική μηχανή της αρχαίας εποχής αποτελούνταν από δύο γιγάντια ξύλα σε σχήμα Λ. Η στήριξή της και η επιτάχυνση της σταθεροποίησής της κλίσης του εξασφαλιζόταν από δύο βαθουλώματα στο έδαφος καθώς και απο δύο σχοινια τα οποία ονομάζονταν επίτονοι. Τεντόνονταν με τη χρήση πολύσπαστης και χειροκίνητης βαρούλκα έλξης .
Ανυψωτική μηχανή μεσαίων φορτίων: Το φορτίο ανυψωνόταν με τη χρήση του τρίσπαστου και ενός οριζόντιου άξονα, του πηνίου, (όπου τυλιγόταν το σχοινί ανύψωσης του φορτίου) και περιστρεφόταν με τη βοήθεια κινητών μοχλοβραχιόνων (γύρω από ειδικά έδρανα, τα « χελώνια» που προσαρμόζονταν πάνω στις δοκούς του ιστού). Για την μείωση των τριβών ο άξονας έφερε εκατέρωθεν μικρούς αξονίσκους που εδράζονταν στα «χελώνια».
rimoulko.jpg
[[http://www.esperos-paranormal.com/avatar/arthra4/rimoulko.jpg]]]
0802003-01s.jpg
http://www.kotsanas.gr/photo/0802003-01s.jpg
Το φορτίο ανυψωνόταν ή καταβιβαζόταν με τη βοήθεια δύο σχοινιών έλξης, ενός «τρίσπαστου» με διπλούς «τροχίλους» σε κάθε αξονίσκο και ενός οριζόντιου άξονα εδραζόμενου επί «χελωνίων» που περιστρεφόταν από το βάρος ενός ή περισσότερων ανδρών που βάδιζαν εντός ενός ενσωματωμένου ακτινωτού τροχού («κλωβού»). Τα σχοινιά τυλίγονταν στις άκρες του «πηνίου» εκατέρωθεν του κλωβού.
0802004-01s.jpg
http://www.kotsanas.gr/photo/0802004-01s.jpg
Το φορτίο ανυψωνόταν ή καταβιβαζόταν με τη βοήθεια «πολύσπαστου» και ενός βαρούλκου με οριζόντιο άξονα, το «πηνίον», (όπου τυλιγόταν το σχοινί ανύψωσης του φορτίου) και περιστρεφόταν (γύρω από ειδικά έδρανα, τα «χελώνια» που προσαρμόζονταν πάνω στον ιστό) με τη βοήθεια σταθερών ακτινωτών μοχλοβραχιόνων.
Το οπίσθιο βαρούλκο ήταν επίσης απαραίτητο για την ανέγερση και καταβίβαση του ίδιου του ιστού κατά την έναρξη και το πέρας του έργου. Η τριβή μεταξύ των άκρων των αξόνων των βαρούλκων και των σημείων έδρασής τους εξασφάλιζε την εύκολη σταθεροποίησή τους.
Ο γερανός ήταν τοποθετημένος πάνω σε κατρακύλια για την παράπλευρη μετακίνησή του.
Tech0048.jpg
http://www.hellenica.de/Griechenland/Technologia/Tech0048.jpg
Αποτελούνταν από τέσσερεις κατακόρυφες δοκούς που συνδέονταν με οριζόντιες (εγκάρσια ή χιαστί τοποθετημένες δοκούς και λοξές αντηρίδες). Το φορτίο αναρτόταν μέσω πολύσπαστου από το μέσον της μηχανής. Με συνδυασμό πολλών τετρακώλων μηχανών δημιουργούνταν τα «ικριώματα» που έφεραν στην κορυφή τους (πάνω σε κατρακύλια) χειροκίνητα βαρούλκα ανύψωσης φορτίων.
anyphotiki_mix_amfidromis_anypsosis_b.jpg
http://images.diakopes.gr/an/anyphotiki_mix_amfidromis_anypsosis_b.jpg
Αποτελούνταν από μια κυλιόμενη (πάνω σε κατρακύλια) πλατφόρμα και ένα αρθρωτό κατακόρυφο πλαίσιο τύπου «Π» που έφερε στην κορυφή του πολύσπαστο και στη βάση του ακτινωτό βαρούλκο για την ανύψωση του φορτίου. Εκατέρωθεν της πλατφόρμας ήταν προσαρμοσμένα βαρούλκα για τον έλεγχο της κλίσης του πλαισίου. Ήταν ιδιαίτερα κατάλληλη για την φορτοεκφόρτωση πλοίων αλλά και για την κατασκευή μόλων όπως μαρτυρείται από την ανασκαφική έρευνα της ομάδας του Jean-Yves Empereour στο λιμάνι Αμαθούντος της Κύπρου. Ο λίθος προσδενόταν (από τις πλευρικές υποδοχές του σχήματος «U») στο οπίσθιο τμήμα της πλατφόρμας, κατόπιν ανυψωνόταν με τη βοήθεια του κεντρικού βαρούλκου και στη συνέχεια μεταφερόταν στο προβολικό εμπρόσθιο τμήμα της πλατφόρμας με τη συνδυασμένη έλξη και χαλάρωση του εμπρόσθιου και οπίσθιου βαρούλκου αντίστοιχα. Κατόπιν ο λίθος καταβιβαζόταν με τη βοήθεια του κεντρικού βαρούλκου (και αφού περιστρεφόταν) τοποθετούνταν στη θέση του εντός της θαλάσσης. Η πλατφόρμα προωθούνταν συνεχώς κατά μήκος του κτιζόμενου μόλου. (Με δύο όμοιους μηχανισμούς κτίζονταν οι δύο παράλληλες παρειές κάθε μόλου και το κενό γέμιζε με ακατέργαστους λίθους).
0802007-01s.jpg
http://www.kotsanas.gr/photo/0802004-01s.jpg
Αποτελούνταν από μία μόνο μεγάλη δοκό που έφερε στην κορυφή της και στη βάση της δύο «τροχίλους». Η κλίση της επιτυγχανόταν με τη βοήθεια τριών «επιτόνων» που τανύονταν ή χαλαρώνονταν με τη βοήθεια μικρών χειροκίνητων βαρούλκων.
Ένα χονδρό σχοινί ήταν τυλιγμένο σε ίσες αποστάσεις κατά μήκος της δοκού, που χρησίμευε για την ενίσχυσή της, αλλά και ως σκάλα για έκτακτες επιδιορθώσεις.
Η δοκός τοποθετούνταν συνήθως πάνω σε μια βάση με κατρακύλια για την οριζόντια μετακίνησή της με ένα βαθούλωμα στο κέντρο που εξασφάλιζε την άρθρωσή της. Η ελκτική δύναμη του σχοινιού ανύψωσης του φορτίου προερχόταν από ζώα ή ένα ισχυρό χειροκίνητο βαρούλκο εδάφους. Χρησιμοποιούνταν για την ταχεία εκτέλεση μικρού έργου.
0802008-01s.jpg
http://www.kotsanas.gr/photo/0802008-01s.jpg
Αποτελούνταν από δύο μεγάλες (ελαφρά κεκλιμένες από την κατακόρυφο) δοκούς και μια οριζόντια σε σχήμα Π. Η ανύψωση επιτυγχανόταν με τη χρήση ενός «πεντάσπαστου» με τρεις «τροχίλους» στην (πάνω) σταθερή «τροχαλία» και δύο στην (κάτω) ελεύθερη. Η μηχανή τοποθετούνταν συνήθως πάνω σε κατρακύλια για την οριζόντια μετακίνησή της. Η ελκτική δύναμη του σχοινιού ανύψωσης του φορτίου προερχόταν από ζώα ή ένα ισχυρό χειροκίνητο βαρούλκο εδάφους.
0802009-01.jpg
http://www.kotsanas.gr/photo/0802009-01.jpg
Αποτελούνταν από τρεις κεκλιμένες δοκούς που σχημάτιζαν ένα τρίποδο. Το φορτίο αναρτιόταν μέσω πολύσπαστων από την κορυφή της μηχανής και ανυψωνόταν με τη βοήθεια ενός οριζόντιου περιστρεφόμενου άξονα («πηνίου»). Ο άξονας στηριζόταν στα έδρανα («χελώνια») των δύο εμπρόσθιων δοκών και περιστρεφόταν με τη βοήθεια χειρομοχλών.
ΠΗΓΗ: http://www.kotsanas.gr/gr/index_ekthemata.html


γ.κείμενο

Συνοψίζοντας παρατηρούμε ότι το θέατρο στην αρχαία Ελλάδα αναπτύχτηκε χάρις τις μηχανές αυτές χωρίς τις οποίες δεν θα έβρισκε την ίδια απήχηση που βρήκε και σίγουρα δεν θα είχε την μορφή που έχει σήμερα πολύ πιθανόν μάλιστα να μην επιβίωνε καν
http://www.tmth.edu.gr/aet/thematic_areas/p250.html

Unless otherwise stated, the content of this page is licensed under Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License